Prawoślaz lekarski... cenna roślina lecznicza

Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis) jest rośliną wieloletnią pochodzącą z rejonu Morza Śródziemnego. W stanie naturalnym rośnie w Europie, spotykany jest w Azji Mniejszej oraz w Ameryce. Jego działanie lecznicze znano już w starożytności. Hipokrates wymienia prawoślaz jako lek łagodzący objawy astmy i czerwonki. Awicenna zalecał stosowanie go w chorobach układu oddechowego. Prawoślaz lekarski znany był w średniowieczu i uprawiany w przyklasztornych ogrodach. Najczęściej stosowanym surowcem leczniczym są korzenie, natomiast rzadziej liście i kwiaty. Podstawowym składnikiem tego ziółka są substancje śluzowe. Korzeń prawoślazu poza nimi zawiera duże ilości pektyn, skrobi, asparaginę oraz sole mineralne. W liściach znajdują się również flawonoidy, kwasy fenolowe i niewielkie ilości olejku eterycznego. Składniki prawoślazu decydują o jego właściwościach osłonowych, wykrztuśnych, zmiękczających, przeciwzapalnych i łagodzących podrażnienia. 

Prawoślaz lekarski wchodzi w skład licznych mieszanek ziołowych wykorzystywanych w leczeniu chorób układu pokarmowego, moczowego, w dolegliwościach skórnych oraz w schorzeniach górnych dróg oddechowych, takich jak nieżyt oskrzeli i gardła oraz przy kaszlu. Ze względu na brak składników silnie działających prawoślaz często stosowany jest w pediatrii. Napar z liści wykorzystuje się w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego. Zewnętrznie prawoślaz lekarski stosowany jest w postaci kataplazmów do okładów zmiękczających. Można także sporządzić z niego maść przyspieszającą gojenie czyraków i wykwitów skórnych. Natomiast naparem i maceratem można przemywać twarz, dekolt i szyję nie tylko w przypadku zapalenia skóry, ale i po oparzeniach słonecznych lub po solarium.

Napar

1,5 łyżki korzenia prawoślazu zalewamy szklanką wrzącej wody i odstawiamy do naciągnięcia na 30 minut. Pijemy 1/3 szklanki 3 razy dziennie.

Odwar

1 łyżkę sproszkowanych korzeni prawoślazu zalewamy szklanką zimnej wody, odstawiamy na godzinę i zagotowujemy. Powstały odwar pijemy 2-3 razy dziennie.

Macerat z korzenia

Łyżkę rozdrobnionego korzenia zalewamy szklanką ciepłej wody, pozostawiamy do napęcznienia na 6-8 godzin, a następnie podgrzewamy. Pijemy 1 szklankę płynu 2 razy dziennie przy nieżycie żołądka i górnych dróg oddechowych.

Kataplazm z liści

3 łyżki suszonych liści zalewamy 2 szklankami wrzącej wody i odstawiamy pod przykryciem na 20-25 minut. Odcedzone liście zawijamy w gazę i przykładamy do chorego miejsca.

Syrop prawoślazowy

6 łyżek korzenia prawoślazu zalewamy 0,5 l wody, gotujemy 10 minut i odstawiamy na 30 minut. Do odcedzonego płynu dodajemy 300 ml miodu, do którego ponadto możemy dodać 100 ml wódki lub wina.