niedziela, 17 stycznia 2016

Koper włoski... niezbędny w kuchni i apteczce


Koper włoski (Foeniculum vulgare), zwany fenkułem pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Uprawiany jest niemal na całym świecie. Dobrze rośnie na glebach przepuszczalnych, o dużej zawartości próchnicy w miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od wiatru. Znany był już w starożytności. Używali go Grecy, ale to Rzymianie rozpowszechnili go w całej Europie. Już w I wieku Pliniusz zauważył, że węże po zrzuceniu skóry jadły koper aby odzyskać wzrok i od tego czasu stosowano go do przemywania podrażnionych i zmęczonych oczu. Hindusi i Chińczycy używali kopru jako środka leczniczego po ukąszeniu węża. W epoce renesansu na terenie Europy wykorzystywano go do leczenia otyłości, gdyż zwalczał uczucie głodu. Surowcem zielarskim są owoce zawierające olejki eteryczne, flawonoidy, związki białkowe, olej, witaminy A, C i z grupy B (zwłaszcza B1 i B9) oraz potas, magnez, fosfor i wapń. Koper włoski polecany jest osobom mającym problemy z trawieniem, ponieważ posiada właściwości przeciwskurczowe, działa wiatropędnie i pomaga w bólach brzucha różnego typu. Należy do ziół przeciwgorączkowych, napotnych i przeciwkaszlowych, więc pomocny jest w przypadku przeziębienia. Olejek kopru włoskiego wykorzystuje się do inhalacji, która nie powinna trwać dłużej niż 15 minut. 

Spożywanie kopru wzmacnia siły odpornościowe organizmu i pobudza układ immunologiczny do pracy. Chroni również przed udarem i zawałem, ponieważ utrudnia odkładanie się tłuszczu na ściankach tętnic. Od stuleci koper włoski stosowany jest na poprawę wzroku i wzmocnienie systemu nerwowego. Ze względu na właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne naparów z kopru używa się zewnętrznie do przemywania skóry tłustej, a do zwalczania trądziku najlepiej jest co kilka dni zrobić parówkę dodając do gorącej wody kilkanaście kropli olejku. Taka parówka nie powinna trwać dłużej niż 10 minut. Olejek koprowy znalazł również zastosowanie w leczeniu świerzbu i wszawicy.
W wielu kuchniach świata fenkuł używany jest jako przyprawa do mięsa i ryb, a także do podkreślenia smaku pieczywa, ciast i słodyczy. Jest składnikiem niektórych mieszanek curry oraz chińskiej pięć smaków. Koprem włoskim aromatyzowane są również niektóre trunki, między innymi duński akvavit.