Kminek zwyczajny... na lepsze trawienie

Kminek zwyczajny (Carum carvi) pochodzi z Afryki. W Polsce rośnie na łąkach, polanach leśnych i w rowach. Powszechnie uprawiany jest w całej Europie, Afryce północnej oraz w Stanach Zjednoczonych. Kminek zwyczajny należy do najstarszych znanych przypraw. Wykopaliska wykazują, że był znany już w epoce neolitu. W starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie stosowany był jako środek ułatwiający trawienie potraw z nasion roślin strączkowych. W Europie  średniowiecznej uważano kminek za zioło czarodziejskie, które noszone w woreczku na piersiach chroniło przed czarami i złym urokiem. Surowcem leczniczym są owoce zawierające olejek eteryczny, kwasy tłuszczowe, garbniki, flawonoidy i witaminę C. Kminek zwyczajny wykorzystywany jest w leczeniu zaburzeń trawienia, szczególnie u dzieci i osób w podeszłym wieku. Związki zawarte w owocach usprawniają pracę przewodu pokarmowego, zapobiegają nadmiernej fermentacji w jelitach, poprawiają trawienie, znoszą wzdęcia oraz hamują rozwój niektórych bakterii. Kminek stosowany jest także w dolegliwościach wątrobowych, bowiem zwiększa wydzielanie żółci i ułatwia jej przepływ do dwunastnicy. Posiada również działanie moczo- i mlekopędne. 

Napar

Łyżeczkę zgniecionych owoców zalewamy szklanką wrzącej wody, odstawiamy pod przykryciem na 10-15 minut.  Pijemy 1/3 szklanki po posiłkach.

Zamiast naparu możemy spożywać kminek zmiażdżony z dodatkiem majeranku popijając wodą ½ łyżeczki  ziół. 

Róża pomarszczona... nie tylko dla zdrowia

Róża pomarszczona (Rosa rugosa) pochodzi ze wschodniej Azji. Jest rozpowszechniona w strefie klimtu umiarkowanego na półkuli północnej. Obecnie występuje prawie w całej Europie. W Polsce rośnie na obrzeżach lasów, przy drogach i miedzach oraz w pobliżu siedzib ludzkich. Jest gatunkiem łatwym w uprawie. Jako roślina ozdobna róża pomarszczona znana była już w Chinach i w Mezopotamii ponad 5 tysięcy lat temu. Uprawiana była w ogrodach starożytnej Grecji i Rzymu. Właściwości lecznicze róży znali mnisi, a preparaty różane znalazły zastosowanie w średniowiecznej medycynie klasztornej. Z płatków róży przyrządzano maści do oczu, łagodzono nimi gorączkę, leczono oparzenia i ropiejące skaleczenia. Róża pomarszczona, zwana również różą syberyjską, do Polski dotarła prawdopodobnie pod koniec XIX wieku. W medycynie ludowej kwiaty róży wykorzystywano do leczenia szkorbutu, robaczycy, hemoroidów oraz jako środek wzmacniający płodność. Surowcem leczniczym są płatki kwiatów i owoce. Płatki róży stosuje się w przypadku lekkich stanów zapalnych jamy ustnej i gardła, wspomagająco w chorobach zakaźnych, zaburzeniach krążenia i przemiany materii, a ponadto  działają również wzmacniająco i witaminizująco.

Nalewka miodowo-różana

Litr płatków róży oraz sok z 1 cytryny ucieramy w makutrze drewnianą pałką na miazgę. Całość przekładamy do słoja, zalewamy 2 szklankami wrzącej wody, zakręcamy i odstawiamy na 24 godziny. Powstały roztwór filtrujemy przez gazę, dodajemy szklankę jasnego miodu i gotujemy do uzyskania konsystencji syropu. Po wystudzeniu wlewamy 0,5 l 95 % spirytusu, przelewamy do butelek i odstawiamy w chłodne miejsce na miesiąc. 
Pijemy 1-2 łyżki przed snem. 
Nalewka łagodzi zmęczenie i uspokaja, pomaga również w leczeniu przeziębienia. 

Olejek różany

Różane płatki lekko ugniatamy w słoiku i zalewamy oliwą z oliwek w takiej ilości, aby je przykryła. Słoik zamykamy i odstawiamy w słoneczne miejsce na 2 tygodnie. Otrzymujemy domową namiastkę olejku różanego, którego używamy do ochłodzenia skóry w czasie gorączki, na lekkie zranienia oraz do pielęgnacji twarzy.

Płatki róży w cukrze
10 dag oczyszczonych płatków róży (w trakcie zbioru należy oderwać ich białe końcówki, ponieważ są gorzkie) ucieramy dodając powoli 15 dag cukru i sok z cytryny do momentu, kiedy płatki puszczą sok. Gotowy produkt przekładamy do słoiczków.

Oman wielki... skuteczne lekarstwo na drogi oddechowe

Oman wielki (Inula helenium) jest rośliną wieloletnią pochodzącą z obszaru południowo-środkowej Europy oraz Azji. W Polsce rośnie na wilgotnych łąkach. Właściwości lecznicze omanu znane są od starożytności. Grecy i Rzymianie stosowali to zioło na przeziębienia, a także na kłopoty z niestrawnością. W okresie średniowiecza wytwarzano z niego lecznicze wino, zwane później winem św. Pawła. W wieku XIX z korzenia przygotowywano krople na kaszel i pastylki na astmę. Oman wielki zawiera inulinę, fitosterole, sole mineralne oraz olejek eteryczny z heleniną. Działanie lecznicze omanu zależy od heleniny – substancji rozpuszczającej się w alkoholu   – toteż napary wodne z omanu są mniej skuteczne niż wyciągi alkoholowe. Helenina ma właściwości bakterio-, grzybo- i robakobójcze. 

Surowcem leczniczym są korzenie i kwiaty. Oman wielki stosowany jest w chorobach układu oddechowego, m.in. zapaleniach oskrzeli i astmie. W połączeniu z innymi ziołami stosujemy go w leczeniu grypy oraz zapaleniach migdałków. Oman wielki posiada właściwości pobudzania ruchów rzęsek w drogach oddechowych i dzięki temu pomaga w usuwaniu zalegającego śluzu. Jest ziołem, które można bezpiecznie stosować u dzieci oraz u ludzi starszych. Oman posiada również właściwości zmniejszające napięcie mięśni gładkich. W lecznictwie naturalnym stosuje się go w zapaleniu nerek i dróg moczowych. Zewnętrznie używany jest w fomie płukanek w stanach zapalnych dziąseł, gardła oraz jamy ustnej. 

Napar przeciwko kaszlowi

Łyżeczkę zmielonego korzenia omanu wymieszać z ½ łyżeczki tymianku i ¼ łyżeczki mielonego korzenia pierwiosnka lekarskiego. Mieszankę zalewamy ½ szklanki wrzącej wody i odstawiamy na 10 minut.

Stokrotka pospolita... mała roślinka o dużych możliwościach

Stokrotka pospolita (Bellis perennis) występuje w Europie oraz w Azji zachodniej. W Polsce jest rośliną pospolitą rosnącą na łąkach, trawnikach i w przydomowych ogródkach. Jej właściwości lecznicze znane są od wieków. W średniowieczu stosowano stokrotkę do leczenia ran i stłuczeń oraz zapalenia płuc. Surowcem zielarskim są kwiaty oraz liście. Stokrotkę stosuje się jako środek przeciwgorączkowy i ogólnie wzmacniający. Korzystnie wpływa na pracę wątroby, żołądka i jelit. Napar z ziela stokrotki obniża ciśnienie krwi oraz przeciwdziała miażdżycy. Poleca się go również przy złej przemianie materii oraz jako środek pomocniczy w kuracji zapalenia stawów i moczopędny przy kamicy nerkowej.  

Kwiaty stokrotki wykorzystywane są również do kąpieli i okładów jako środek przeciwzapalny. Jest to lek skuteczny przy uszkodzeniach głębiej położonych tkanek, również po operacjach. "Ziółko" to przyśpiesza proces gojenia ran, zapobiega infekcjom, likwiduje bolesność w miejscu zranienia i łagodzi bóle po przecięciu nerwów. Stokrotka dzięki właściwościom bakteriobójczym i przyśpieszającym gojenie jest cenną rośliną wykorzystywaną w kosmetyce. Maseczki z kwiatów polecane są przy trądziku, siniakach i egzemach. Kąpiele z dodatkiem naparu ze stokrotki działają wzmacniająco na skórę, likwidują obrzęki i uszczelniają kapilary. 

Napar

Łyżeczkę kwiatów stokrotki pospolitej zalewamy szklanką wrzącej wody i odstawiamy na 15-20 minut. Pijemy pół szklanki naparu 2-3  razy dziennie.

Kąpiel

Mieszankę ziół – po 20 g kwiatów stokrotki i nagietka, ziela krwawnika, liścia szałwii i babki lancetowatej – zalewamy 2 l wody, zagotowujemy i podgrzewamy na małym ogniu prze 2 minuty. Odwar wlewamy do wanny. Woda nie powinna przekraczać 38 stopni C. Kąpiel, która nie powinna trwać dłużej niż 20 minut, ma działanie odtruwające i oczyszczające.