Lilia biała... dla urody i zdrowia

Lilia biała (Lilium candidum), zwana lilią świętego Józefa pochodzi z Bałkanów i Azji Zachodniej (Turcja, Liban, Syria, Izrael). Jej pachnące kwiaty od najdawniejszych czasów wykorzystywane były do produkcji perfum. I są na to dowody. Jednym z nich jest relief ze starożytnego Egiptu pochodzący z okresu 1085–525 p.n.e., a innym Dioskurides (około 40 – 90 n.e.), właściwie Pedanios Dioskurydes z Anazarbus – grecki lekarz, botanik i farmakolog – podaje szczegółowo przepis na otrzymywanie perfum z białej lilii. Do Europy przywieziono lilię w czasie wypraw krzyżowych. Jako roślina ozdobna uprawiana jest w wielu krajach świata.

Kwiaty białej lilii mają zastosowanie w kosmetyce. Z płatków możemy zrobić leczniczą nalewkę, którą stosujemy przy bólach mięśniowych i do zwalczania opryszczki.

Nalewka

Bierzemy dobrze rozkwitłe kwiaty lilii białej, układamy je w słoiku – koniecznie z ciemnego szkła – ubijamy i zalewamy 95% spirytusem tak, aby płyn był około 3–4 cm ponad powierzchnię płatków. Naczynie szczelnie zamykamy i odstawiamy w ciemne, chłodne miejsce na 6 tygodni, co jakiś czas nim potrząsając. Na bazie nalewki możemy przygotować płyn do przemywania cery: normalnej – w proporcji 1 : 2 z przegotowaną, zimną wodą, a do cery tłustej nalewkę z wodą rozcieńczamy w proporcji 1 : 1.

Tak przygotowany płyn przechowujemy w butelce z ciemnego szkła.

Dziewanna wielokwiatowa... lecznicze mikstury

Syrop z kwiatów dziewanny

2 łyżki suszonych kwiatów dziewanny

2 szklanki wody

sok z 1 cytryny lub niesłodzony sok z czarnej porzeczki

szklanka cukru

Suszone kwiaty dziewanny wkładamy do garnka, ugniatamy, zalewamy zimną, przegotowaną wodą z sokiem z cytryny i odstawiamy na 30 godzin. Po tym czasie roztwór podgrzewamy na wolnym ogniu i delikatnie mieszając doprowadzamy do wrzenia. Odstawiamy pod przykryciem na godzinę, a następnie naciągnięty płyn przecedzamy przez gazę. Do tak przygotowanego roztworu dodajemy cukier i gotujemy na wolnym ogniu przez dwie godziny. Gorący wlewamy do wyparzonych słoiczków, zakręcamy i odwracamy do góry dnem, żeby się zamknęły. 

Syrop z kwiatów dziewanny stosujemy na przeziębienia, grypę, suchy kaszel i chrypę. Pijemy: dorośli – łyżkę, a dzieci – łyżeczkę 3-4 razy dziennie.

Nalewka z kwiatów dziewanny

2 szklanki świeżych lub suszonych kwiatów dziewanny

0,5 l wódki (50%) zrobionej ze spirytusu.

Kwiaty wkładamy do słoja i zalewamy wódką zrobioną ze spirytusu. Słój szczelnie zamykamy i odstawiamy w ciepłe, słoneczne miejsce na 10 dni. Następnie filtrujemy roztwór przez gazę, odciskamy kwiaty i przelewamy do butelek.

Pijemy łyżeczkę nalewki 2 razy dziennie w przypadku kaszlu i kokluszu. Nalewkę stosujemy zewnętrznie do nacierania przy nerwobólach, bólach mięśniowych i reumatycznych, zapaleniach korzonków oraz w leczeniu opryszczki, trądziku, ropni i zapaleniu mieszków włosowych.

Koper włoski... niezbędny w kuchni i apteczce

Koper włoski (Foeniculum vulgare), zwany fenkułem pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Uprawiany jest niemal na całym świecie. Dobrze rośnie na glebach przepuszczalnych, o dużej zawartości próchnicy w miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od wiatru. Znany był już w starożytności. Używali go Grecy, ale to Rzymianie rozpowszechnili go w całej Europie. Już w I wieku Pliniusz zauważył, że węże po zrzuceniu skóry jadły koper aby odzyskać wzrok i od tego czasu stosowano go do przemywania podrażnionych i zmęczonych oczu. Hindusi i Chińczycy używali kopru jako środka leczniczego po ukąszeniu węża. W epoce renesansu na terenie Europy wykorzystywano go do leczenia otyłości, gdyż zwalczał uczucie głodu. Surowcem zielarskim są owoce zawierające olejki eteryczne, flawonoidy, związki białkowe, olej, witaminy A, C i z grupy B (zwłaszcza B1 i B9) oraz potas, magnez, fosfor i wapń. Koper włoski polecany jest osobom mającym problemy z trawieniem, ponieważ posiada właściwości przeciwskurczowe, działa wiatropędnie i pomaga w bólach brzucha różnego typu. Należy do ziół przeciwgorączkowych, napotnych i przeciwkaszlowych, więc pomocny jest w przypadku przeziębienia. Olejek kopru włoskiego wykorzystuje się do inhalacji, która nie powinna trwać dłużej niż 15 minut. 

Spożywanie kopru wzmacnia siły odpornościowe organizmu i pobudza układ immunologiczny do pracy. Chroni również przed udarem i zawałem, ponieważ utrudnia odkładanie się tłuszczu na ściankach tętnic. Od stuleci koper włoski stosowany jest na poprawę wzroku i wzmocnienie systemu nerwowego. Ze względu na właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne naparów z kopru używa się zewnętrznie do przemywania skóry tłustej, a do zwalczania trądziku najlepiej jest co kilka dni zrobić parówkę dodając do gorącej wody kilkanaście kropli olejku. Taka parówka nie powinna trwać dłużej niż 10 minut. Olejek koprowy znalazł również zastosowanie w leczeniu świerzbu i wszawicy.

W wielu kuchniach świata fenkuł używany jest jako przyprawa do mięsa i ryb, a także do podkreślenia smaku pieczywa, ciast i słodyczy. Jest składnikiem niektórych mieszanek curry oraz chińskiej pięć smaków. Koprem włoskim aromatyzowane są również niektóre trunki, między innymi duński akvavit.